NSCM 2019-2020: Interne samenwerking snel ingeburgerd, externe ketensamenwerking ontwikkelt zich trager
BLMC publiceert in samenwerking met Nyenrode Business Universiteit de resultaten van de vierde editie van de Nationale Supply Chain Monitor. De NSCM meet de mate van toepassing (volwassenheid) van supply chain management in het Nederlandse bedrijfsleven.
Gemiddeld scoren bedrijven steeds hoger, vooral op interne samenwerking, en de onderlinge verschillen tussen bedrijven nemen af. Hoewel er fors minder achterblijvers zijn groeit het aantal koplopers maar met mate en blijft de ontwikkeling aan de kant van externe samenwerking steken.
Dit terwijl de noodzaak tot structureel betere samenwerking wel degelijk aanwezig is. Het vak wint extra aan relevantie door de turbulente tijden waar markt en maatschappij nu in verkeren. Er gloort hoop aan de horizon voor ketens om alle voordelen van supply chain management (SCM) optimaal te kunnen benutten, maar er is tegelijkertijd ook nog een hoop te doen.
Onderzoek
Er deden 172 respondenten mee aan het onderzoek, zij reageerden op stellingen verdeeld over zeven SCM thema’s; strategie, cultuur, leiderschap, interne samenwerking, samenwerking met leveranciers, samenwerking met klanten en end-to-end samenwerking in de gehele keten. De gemiddelde uitkomst op alle onderdelen samengenomen toont de fase van supply chain volwassenheid waarin het Nederlandse bedrijfsleven zit.
Overall ontwikkelt SCM volwassenheid zich zeer positief
Het denken in afdelingen verdwijnt, de verschillen tussen bedrijven nemen af en de middenmoot groeit. Het bedrijfsleven scoort nu gemiddeld een 3,0 op een vijfpuntsschaal. Dat is hoger dan de scores van 2017 (2,8) en 2015 (2,9). Bovendien zijn er steeds minder organisaties die ‘zwak’ scoren; was dat in 2017 nog 33% van de organisaties, in 2019 gaat het slechts om 18%.
Behoudens een kleine dip in 2017 neemt de SC-volwassenheid al zes jaar op rij toe. Dat de grootste groep bedrijven nu definitief doorgestoten is naar level 3 betekent dat SCM een ‘professioneel’ niveau heeft bereikt; het bedrijfsbreed denken en doen is een volwaardig onderdeel van de strategie van organisaties geworden. Het vormt niet langer een beperkende factor en is omarmd als dé manier om de organisatie en de keten te verbeteren en zo integraal concurrentievoordeel te behalen.
Intern supply chain management scoort beter dan extern supply chain management
Dat deze doorbraak bereikt is heeft vooral te maken met interne supply chain volwassenheid. Bedrijven scoren met 3,2 vooral hoog op de thema’s die specifiek hiermee te maken hebben; strategie, cultuur, leiderschap en interne samenwerking. Het meest positieve aspect is organisatiecultuur met een gemiddeld cijfer van 3,5.
Die hoge score is een zeer positief signaal. De typische Nederlandse cultuur van samenwerking zonder al te hiërarchische aansturing is een sterke drijvende kracht van supply chain management. Want zonder leiderschap en cultuur kun je processen uitwerken en systemen aanschaffen wat je wilt, maar gaat supply chain management niet werken. Er is een groot draagvlak en sterk volhoudend leiderschap nodig om, zeker bij het tot stand brengen van externe samenwerking, te sturen op gezamenlijk denken en doen, rekening houdend met ieders belangen.
Op thema’s die horen bij externe volwassenheid (samenwerking met klanten, leveranciers en end-to-end) komen organisaties samen met een gemiddelde van 2,6 echter vooralsnog een stuk minder hoog uit.
Wat houdt externe samenwerking nog tegen?
Van hoog-mature supply chain organisaties mag verwacht worden dat ze gegevens verzamelen en delen met ketenpartners. Prof. dr. Jack van der Veen van Nyenrode Business Universiteit: ‘Met beter datamanagement kun je er immers voor zorgen dat je je klanten sneller, beter, goedkoper, flexibeler en klantvriendelijker bedient.’
Uit het onderzoek blijkt echter dat de meerderheid van de bedrijven juist op dit aspect nog laag scoort. Er worden wel projecten en pilots gestart op het gebied van productontwikkeling en innovatie, maar bedrijven in de keten wisselen onderling nog weinig doorlopend digitaal gegevens uit over bijvoorbeeld vraagvoorspelling. Als de systemen ervoor al aanwezig zijn, worden ze niet ten volle benut. In het verlengde daarvan wordt risicomanagement nauwelijks structureel en ketenbreed toegepast.
Een verklaring kan liggen in de groeiende economie van de afgelopen jaren waardoor de noodzaak tot verandering minder gevoeld werd. Bedrijven hebben hun tijd en kapitaal vooral aangewend voor de dagelijkse operatie. Hierdoor zijn processen intern wel efficiënter en effectiever geworden, extern is daar nog niet genoeg aandacht aan besteed.
Coronacrisis kans voor verdere ontwikkeling
Externe ketensamenwerking komt pas goed van de grond als bedrijven naast de aanwezige randvoorwaarden waaraan intern nu voldaan wordt een duidelijk gezamenlijk doel hebben, anders dan enkel en alleen een financieel doel. Bijvoorbeeld CO2-reductie of het verminderen van plastic verpakkingen in de keten.
De huidige situatie geeft veel bedrijven ineens wél dat gezamenlijke doel. Ze zijn nu intrinsiek gemotiveerd om samen de problemen te lijf te gaan en hun bedrijven succesvol door te laten draaien. Als ze dit weten te koppelen aan een heldere visie en sterk leiderschap vanuit het topmanagement behalen organisaties over twee jaar ook een hoger cijfer op externe ketensamenwerking.
Prof. dr. Jack van der Veen: ‘Om naar een volgend niveau te komen heb je een omschakeling nodig in denken: van korte termijn financieel gedreven doelen naar lange-termijndoelen die meer maatschappelijk gedreven zijn, zoals bijvoorbeeld duurzaamheid. De spannende vraag is nu: ‘Krijgen mensen door deze crisis een boost om de korte termijn focus los te laten omdat ze bemerken dat andere dingen waardevoller zijn? Of drijft het bedrijven terug in een puur financiële focus?’
Samen optrekken
Supply chain management is als integrale managementfilosofie definitief ingeburgerd in het Nederlandse bedrijfsleven. Hoewel de interne ketensamenwerking op niveau is, laten we extern nog kansen liggen. Tegelijkertijd wordt de noodzaak tot een wendbare keten waarin partners samenwerken steeds meer zichtbaar.
Alleen door structureel en constructief met elkaar samen te werken, is het mogelijk om de voortdurende verandering in technologie, markt en maatschappij het hoofd te bieden en er zelfs van te profiteren. Een waardeketen gebaseerd op samenwerking leidt tot meer tevreden klanten, efficiëntere productie en meer winst. Als we op strategisch niveau over de keten heen kunnen plannen en samenwerken kunnen er vervolgstappen worden gemaakt.
Nu dat op intern niveau steeds beter lukt is er de hoop dat we richting 2021 ook extern tot meer en betere data-uitwisseling en gezamenlijke ontwikkelingen komen. Een bedrijfsoverstijgende visie en leiderschap is daarbij de sleutel tot succes. Laat de groei in overall SCM volwassenheid samen met de behoefte efficiënte, toekomstbestendige ketens te ontwikkelen de katalysator zijn voor verdere groei en ontwikkeling in het Nederlandse bedrijfsleven.
Over de Nationale Supply Chain Monitor
Tweejaarlijks voert BLMC in samenwerking met Nyenrode Business Universiteit onderzoek uit naar de mate waarin supply chain management (SCM) in Nederland wordt toegepast. De resultaten van deze Nationale Supply Chain Monitor (NSCM) laten zien in hoeverre het bedrijfsleven al profiteert van de voordelen van SCM maar ook waar de ontwikkeling stokt. Door hier aandacht aan te besteden, willen BLMC en Nyenrode bijdragen aan een succesvolle ontwikkeling van supply chain management in Nederland. De NSCM verscheen eerder in 2013, 2015 en 2017.
Over Nyenrode Business Universiteit
Nyenrode Business Universiteit werkt aan een duurzame toekomst door studenten en deelnemers te stimuleren zich te ontwikkelen tot verantwoordelijke leiders. Dit doet zij door een combinatie van academische theorie, praktische relevantie en persoonlijke ontwikkeling aan te bieden. Nyenrode is een particuliere universiteit, in 1946 opgericht door en voor het bedrijfsleven en met een internationale oriëntatie. Vakgebieden zijn business, management, accountancy, controlling en fiscaal recht. Prof. dr. Jack van der Veen bekleedt als hoogleraar de evofenedex leerstoel Supply Chain Management.
Over BLMC
Met 20 jaar ervaring in supply chain, productie, operations, logistiek heeft BLMC aan de wieg gestaan van supply chain management. Het bureau heeft een groot netwerk en levert bedrijven totaaloplossingen op het gebied van executive search, recruitment, interim management en supply chain advies & implementatie.
BLMC Supply Chain Optimization, de business unit binnen BLMC die zich bezig houdt met advies & implementatie en verantwoordelijk voor dit onderzoek, is gespecialiseerd in het succesvol operationaliseren van supply chain management. Op basis van de business strategie van organisaties ontwikkelt BLMC met hen de juiste supply chain strategie, processen en kpi’s. Bij het implementeren hiervan wordt meer dan gemiddeld aandacht geschonken aan supply chain leiderschap en gedrag. Door het toepassen van bewezen wetenschappelijke inzichten en beproefde ervaringen uit eigen praktijk is BLMC Supply Chain Optimization al jaren succesvol bij de ontwikkeling en implementatie van supply chain management binnen en tussen bedrijven.
Michel van Buren MBA is algemeen directeur van BLMC en binnen BLMC verantwoordelijk voor de business unit BLMC Supply Chain Optimization. Als gesprekspartner voor CEO’s, COO’s, CMO’s, CFO’s en supply chain directeuren laat hij hen zien hoe je silo’s doorbreekt en stap voor stap verder komt van gedroomd ideaal naar significant betere resultaten.