De centrale rol van de keten binnen de CSRD, CSDDD, EUDR en CBAM
Middelgrote tot grote bedrijven worden steeds meer geconfronteerd met nieuwe duurzaamheidswetgeving zoals de CSRD, CSDDD, de EU Ontbossingswet en CBAM. Deze regels verplichten organisaties om niet alleen hun eigen milieu- en sociale impact te rapporteren, maar ook die van hun volledige toeleveringsketen. Dit roept de vraag op: waar begin je en is er overlap tussen deze wetten?
Hoewel elke wetgevingen zich richt op specifieke thema’s zoals mensenrechten, ontbossing of CO2-uitstoot, hebben ze één gezamenlijk doel: meer transparante en duurzame ketens. Hoe speel je daarop in?
De verschillen tussen al deze wet- en regelgevingen
CSRD: ESG-thema’s en middelgrote tot grote ondernemingen
De CSRD richt zich op middelgrote en grote ondernemingen en dwingt hen tot uitgebreide rapportage over Environmental, Social, en Governance (ESG) thema’s. Dit betekent dat bedrijven niet alleen verantwoording moeten afleggen over hun eigen duurzaamheidspraktijken, maar ook over de impact van hun toeleveringsketens. De focus ligt op brede milieuvraagstukken, mensenrechten, en transparantie binnen de waardeketen.
EUDR: Ontbossing en biodiversiteit
De EUDR gaat specifiek in op het tegengaan van ontbossing en de bescherming van biodiversiteit. Het richt zich op palmolie, soja, koffie, cacao, hout, rundvlees en rubber en daarvan afgeleide producten. Bedrijven mogen deze producten niet meer importeren of verhandelen op de Europese markt als deze zijn verkregen vanuit gebieden waar ontbossing heeft plaatsgevonden. Deze wet legt een grote verantwoordelijkheid bij bedrijven om de herkomst van hun producten door de gehele keten te traceren.
CSDDD: Mensenrechten en milieu
De CSDDD verplicht voornamelijk grote bedrijven met meer dan 500 medewerkers en een omzet van meer dan 150 miljoen euro, om due diligence uit te voeren op het gebied van mensenrechten en milieueffecten in hun keten. Voor niet-EU bedrijven geldt deze verplichting als ze een omzet van meer dan 150 miljoen euro in de EU behalen. Bedrijven moeten risico’s binnen hun waardeketen identificeren en aanpakken, en zorgen voor maatregelen die deze risico’s verminderen of elimineren (mitigeren).
CBAM: CO2-uitstoot en koolstoflekkage
Het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) richt zich op de uitstoot van CO2, met als doel koolstoflekkage te voorkomen, waarbij bedrijven hun productie verplaatsen naar landen met minder strenge klimaatregelgeving. CBAM dekt sectoren zoals cement, staal, aluminium, kunstmest en elektriciteit. Bedrijven moeten hun koolstofuitstoot rapporteren en aantonen dat hun importen voldoen aan de EU-emissienormen.
De keten als boeman?
Alhoewel deze vier wetgevingen erg lijken te verschillen, zijn er toch een aantal dingen die sterk overlappen. Elke bovenstaande wet- en regelgeving wil op specifieke thema’s weten hoe, wat en waar iets wordt geproduceerd of verhandeld. Een holistische kijk op de keten is daarvoor dus absoluut noodzakelijk. Waar zie je dat in terug?
- Milieu-impact in de waardeketen: Alle vier de wetgevingen focussen op milieu-impact. CSRD vraagt om brede milieugegevens, CSDDD richt zich specifiek op milieu-effecten in de keten, EUDR op ontbossing en CBAM op koolstofemissies. Soms kan bepaalde data dus best overlappen, en hoef je dit meestal slechts één keer uit te zoeken, en vervolgens consequent bij te houden.
- Ketentransparantie en traceerbaarheid: Al deze wetgevingen eisen inzicht in de volledige toeleveringsketen van bedrijven. De CSRD en CSDDD leggen de nadruk op ESG-rapportages, terwijl EUDR en CBAM zich richten op milieuaspecten zoals ontbossing en CO2-uitstoot. Bedrijven moeten hun leveranciers evalueren en inzicht verkrijgen in negatieve effecten op deze thema’s in de keten.
- Due Diligence: Zowel CSDDD als EUDR vereisen uitgebreide due diligence-processen. Bedrijven moeten risico’s identificeren en mitigeren op het gebied van milieu en mensenrechten in hun keten. Een uitgebreid proces, waarbij ketensamenwerking onmisbaar wordt.
Ketensamenwerking duurzaam maar ook efficiënt
Bedrijven moeten anders gaan samenwerken met hun leveranciers om te voldoen aan deze strenge eisen. Duurzaamheid moet een integrale plek krijgen in de bedrijfsstrategie. Bedrijven moeten niet alleen data uit hun keten verzamelen, maar ook samenwerkingsovereenkomsten met leveranciers aanpassen, vooral wanneer het gaat om het verkrijgen van data die voorheen niet beschikbaar was.
Dat klinkt als een lastige opdracht, maar gaat veel verder dan alleen duurzaamheidsvoordelen. Door ketensamenwerking efficiënt en strategisch in te zetten, kun je naast het voldoen aan de duurzaamheidswetgevingen ook een concurrentievoordeel behalen. Hoe? Lees dan meer over ketensamenwerking of de duurzaamheidsambitie binnen deze wet- en regelgeving.
Hoe voldoe je aan de wetgevingen?
De uiteindelijke vraag is: ‘Hoe voldoe ik nou aan al die wetgevingen?’ En dat is een uitdagend proces. Data-analyse, ketensamenwerking en een gedetailleerd actieplan zijn de eerste stappen om het proces iets makkelijker te maken. Hier zijn enkele tips om je te helpen data te verzamelen en samen te werken binnen de waardeketen:
- Ketenanalyse: Breng de volledige toeleveringsketen in kaart en bepaal welke partners belangrijk zijn voor de verschillende wetgevingen. Van welke partner wil je welke informatie weten? Waar haal je alles vandaan?
- Ketensamenwerking: Ga in gesprek met je leveranciers. Vaak zijn zij zich al bewust van de opkomende regelgeving en kunnen ze bereid zijn om te helpen. Zijn ze dat niet? Neem ze dan mee in dit proces, maak gezamenlijke doelen of afspraken en laat ook zien wat het nut én de verplichting is.
- Actieplan: Stel een duidelijk actieplan op voor het verzamelen van de benodigde data. Maak gebruik van IT-tools om je rapportages te stroomlijnen. Kijk goed naar IT-tools die al deze wetgevingen kunnen rapporteren. Zo voorkom je dubbel werk.
Maak jij een duurzame start in de keten?
Hoewel het verkrijgen van data uit de keten veel werk is, kan een strategische en geïntegreerde aanpak helpen om efficiënter te werken en je organisatie klaar te maken voor de toekomst. Transparantie en duurzaamheid zijn niet alleen verplichtingen, maar bieden ook kansen. Duurzaamheid en de bijkomende wet- en regelgeving is niet iets van het nu, maar iets van de toekomst. Maak nu al een start, om je keten toekomstbestendig te maken. Neem contact op met Raphaël!