Supply chain management doorbreekt magische grens
Breukelen/Hoevelaken, 15 november 2022 – De Nationale Supply Chain Monitor, het tweejaarlijkse onderzoek door Nyenrode Business Universiteit en BLMC, laat dit jaar een spectaculaire score zien. Na jaren van langzame groei, doorbreekt de supply chain volwassenheid van Nederlandse bedrijven een kritische grens. Interne samenwerking is een feit en samenwerking met externe ketenpartners krijgt serieus vorm. Bedrijven realiseren zich dat ketensamenwerking nodig is om het hoofd te bieden aan de serieuze crises die zich nu voordoen.
Kritische grens doorbroken: interne samenwerking de norm
De Nationale Supply Chain Monitor (NSCM) meet sinds 2013 in hoeverre bedrijven interne en externe ketensamenwerking toepassen. In 2022 vond de vijfde editie van de NSCM plaats en voor het eerst doorbreken de resultaten de kritische grens van 3,2 op een vijfpuntsschaal. Een van de twee initiatiefnemers is Jack van der Veen, hoogleraar supply chain management aan Nyenrode Business Universiteit: ‘De NSCM onderscheidt verschillende fasen van supply chain volwassenheid. Bij een score vanaf 3 is er sprake van interne horizontale samenwerking. Dat wil zeggen dat afdelingen niet meer zozeer gericht zijn op de afdelingsdoelen, maar op de bedrijfsdoelen. Mensen werken samen aan processen over afdelingen heen om die doelen waar te maken en waarde te creëren. Supply chain management neemt daarbij de regie.’
Externe samenwerking eindelijk echt van de grond
Ook op het gebied van externe samenwerking zijn grote stappen gemaakt. Michel van Buren, directeur van BLMC en mede-initiatiefnemer: ‘Zowel de samenwerking met klanten (3,2) als de samenwerking met leveranciers (3,1) scoren veel hoger dan in de vorige editie. De stijging van deze scores sluit goed aan bij wat we horen uit de praktijk van bedrijven. In een tijd van leveronzekerheid, sterk gestegen kosten en materiaalschaarste is communicatie tussen ketenpartners cruciaal. Vooral de scores van bedrijven in de retail zijn dit jaar goed op dit onderwerp, zij hebben een flinke inhaalslag gemaakt. Jack van der Veen: ‘Van oudsher hebben retailers veel macht in de keten en dat kan leiden tot een dominante opstelling. Uit deze scores blijkt dat in de retail steeds meer aandacht is voor de relatie met ketenpartners en voor het vergroten van de waarde in de hele keten.’
Holistische aanpak nodig
Iedereen die te maken heeft met supply chain management weet dat goede ketensamenwerking ervoor zorgt dat je wendbaarder bent, kosten kunt verlagen en waarde kunt verhogen. Ook in de boardroom begint dat besef door te dringen. Toch vinden veel bedrijven externe samenwerking spannend. Ze zijn bang voor hun concurrentiepositie of vrezen dat risico’s en opbrengsten van de samenwerking niet eerlijk verdeeld worden. Michel van Buren: ‘Uit de resultaten van dit jaar blijkt gelukkig dat veel bedrijven de aarzeling voorbij zijn. Je bent in de keten afhankelijk van elkaar, alle schakels hangen met elkaar samen. In de huidige onvoorspelbare markt met elke dag nieuwe uitdagingen is samenwerking een voorwaarde om te overleven.’
Onderzoeker Gijs Dolmans vult hem aan: ‘We weten uit andere onderzoeken welke basis er nodig is voor interne als externe ketensamenwerking: een organisatiecultuur gericht op het gezamenlijk belang, aangevuld door coachend en dienend leiderschap. Ook op dat vlak geeft de NSCM hoop, want de hoogste absolute scores zijn dit jaar behaald op de thema’s organisatiecultuur en leiderschap.’
Integrale aanpak werkt het beste
De NSCM heeft ook onderzocht op welke thema’s de koplopers het hoogste scoren. Dat geeft een verrassend inzicht, vertelt Jack van der Veen: ‘Koplopers scoren op alle thema’s evenredig hoger. Uit correlatiecijfers blijkt ook dat alle onderwerpen sterk met elkaar samenhangen. Succesvolle bedrijven zetten in op alle thema’s, dus zowel strategie, cultuur, leiderschap, processen en systemen als externe relaties. Die versterken elkaar ook nog eens. Deze bedrijven hebben meer informatie, meer slagkracht en meer impact. Geïsoleerde, starre bedrijven kunnen daar niet tegenop.’
Michel van Buren concludeert: ‘Vroeger werd supply chain management gezien als een puur operationele kwestie die draaide om processen zoals plan, source, make & deliver. Bedrijven realiseren zich nu dat de supply chain juist je belangrijkste onderscheidende vermogen kan zijn, wanneer je het inzet als een integrale managementmethode waarin waardecreatie belangrijker is dan kosten en waar gewerkt wordt aan gezamenlijke doelen. Supply chain directeuren zitten steeds vaker aan tafel in de boardroom, nu het vak zich ontwikkelt tot een bedrijfskundige, strategische factor.’
Over het onderzoek
De Nationale Supply Chain Monitor (NSCM) bestaat uit een online vragenlijst met 64 vragen, verdeeld over zeven supply chain management thema’s:
- Strategie (8 vragen)
- Organisatiecultuur (6 vragen)
- Leiderschap (7 vragen)
- Interne samenwerking, processen en systemen (9 vragen)
- Samenwerking met toeleveranciers (11 vragen)
- Samenwerking met klanten (11 vragen)
- Strategisch end-to-end ketenmanagement (12 vragen)
De 64 vragen zijn weergegeven in de vorm van stellingen. Respondenten geven met een score van 1 tot 5 aan in welke mate ze het met deze stellingen eens zijn voor wat betreft de prestaties van de eigen organisatie. In 2022 deden 191 respondenten mee. Zij hebben alle een directie- of managementfunctie waarmee ze direct invloed hebben op de supply chain van hun organisatie. Het rapport is te downloaden via www.blmc.nl/nscm
Over Nyenrode Business Universiteit
Nyenrode Business Universiteit werkt aan een duurzame toekomst door studenten en deelnemers te stimuleren zich te ontwikkelen tot verantwoordelijke leiders. Dit doet zij door een combinatie van academische theorie, praktische relevantie en persoonlijke ontwikkeling aan te bieden. Nyenrode is een particuliere universiteit, in 1946 opgericht door en voor het bedrijfsleven en met een internationale oriëntatie. Vakgebieden zijn business, management, accountancy, controlling en fiscaal recht. Prof. dr. Jack van der Veen bekleedt als hoogleraar de evofenedex leerstoel Supply Chain Management.
www.nyenrode.nl
Over BLMC
BLMC is een advies- en realisatiebureau, gespecialiseerd in supply chain management. BLMC helpt bedrijven hun ambities te realiseren door de supply chain optimaal af te stemmen op de bedrijfsstrategie. BLMC doet dat door middel van consultancy, projectmanagement en interim management. Het bureau onderscheidt zich met een combinatie van (data-driven) analyse, advies én implementatie. De consultants, projectmanagers en interim professional werken in nauw partnership met klanten en besteden aandacht aan zowel techniek, organisatie als mensen. Michel van Buren MBA is directeur van BLMC. www.blmc.nl
Over Gijs Dolmans
Ir. Gijs Dolmans MBA is docent Logistiek aan Avans University of Applied Sciences. Namens BLMC heeft Gijs Dolmans onder supervisie van Michel van Buren de gegevens uit het nationale NSCM-onderzoek verwerkt. Hij schreef het rapport samen met Jack van der Veen en Michel van Buren.