Samenwerking start met duidelijkheid en wederzijds begrip
Verslag SCELP-bijeenkomst, dinsdag 14 mei 2013 op Nyenrode
Een grote uitdaging voor supply chain professionals bestaat uit het inhoud geven aan de component horizontaal leiderschap. Dat is het leiderschap dat nodig is om samenwerking binnen en tussen organisaties tot stand te brengen. De derde bijeenkomst van het Supply Chain Excellence Leadership Platform (SCELP) toonde aan dat duidelijkheid en wederzijds begrip een belangrijke voorwaarde is voor een goede samenwerkingscultuur en onderling vertrouwen. We denken nog te snel dat we de ander begrijpen.
Een van de doelstellingen van SCELP – een initiatief van BLMC en Nyenrode Business Universiteit – is het dichten van de kloof tussen wetenschap en praktijk op het gebied van supply chain management. Dat er een kloof bestaat, maakte de vorige bijeenkomst over supply chain leiderschap duidelijk. De twee gastsprekers stelden dat supply chain leiderschap niet verschilt van leiderschap in elke andere discipline. Die constatering zorgde voor veel vraagtekens bij de SCELP-leden en bij prof.dr. Jack van der Veen van Nyenrode Business Universiteit.
Verticaal en horizontaal leiderschap
Van der Veen opende daarom de derde bijeenkomst met een eerste aanzet om de kloof tussen theorie en praktijk op het gebied van supply chain leiderschap te dichten. Hij maakte een onderscheid tussen verticaal en horizontaal leiderschap. Verticaal leiderschap omvat het aansturen van het team en leiding geven aan de supply chain operatie. Als het gaat om verticaal leiderschap, is er volgens Van der Veen inderdaad geen verschil met andere vormen van leiderschap.
Wat supply chain leiderschap echter onderscheidt, is de component horizontaal leiderschap: leiderschap die betrekking heeft op de samenwerking van verschillende functies binnen één bedrijf en tussen organisaties. “Dat betreft het contact met directe collega’s van sales, marketing, inkoop en met klanten en leveranciers. Die luisteren alleen maar als je een goed verhaal hebt”, aldus Van der Veen, die aangeeft dat de wetenschap nog weinig aanknopingspunten biedt op het gebied van horizontaal leiderschap. “Daar ligt dus een uitdaging voor SCELP.”
Samenwerking en vertrouwen
Een belangrijke component van horizontaal leiderschap is het creëren van een samenwerkingscultuur en het bouwen aan vertrouwen. Een kleine dertig openhartige supply chain professionals deelden tijdens de derde bijeenkomst hun positieve en negatieve ervaringen op dit gebied. Een terugkerend element in veel negatieve ervaringen is wederzijds begrip. Er wordt vaak volop gecommuniceerd, maar van wederzijds begrip is lang niet altijd sprake.
Eén van de deelnemers vertelde over een samenvoeging van twee bedrijfsonderdelen, die allesbehalve soepel verliep omdat de betreffende mensen begonnen met samenwerken zonder de pijnpunten te benoemen. Een ander vertelde over een nieuw initiatief dat veel bijval kreeg van vrijwel alle stakeholders, totdat de ene persoon die aldoor niets had gezegd de grootste dwarsligger bleek te zijn. Een derde dacht een goed argument te horen voor een negatief antwoord op een vraag aan een toeleverancier, totdat later tijdens een bedrijfsbezoek bleek dat er heel wat anders aan de hand was.
Foute en gouden tips
Tegenover de negatieve ervaringen stonden minstens net zoveel positieve ervaringen. Een supply chain professional bereikte met zijn team een doorbraak in de samenwerking met sales toen ze stopten met het gebruik van supply chain jargon en de taal van de klant begonnen te spreken. Een ander slaagde erin de samenwerking met een partner in de supply chain op een hoger plan te brengen door eerlijk te vertellen wat eraan schortte. Een derde wist de weerstand in een groep supply chain professionals weg te nemen door alle professional apart te horen zonder dat ze elkaar konden beïnvloeden.
Alle verhalen leverden een lijstje met vijf foute en vijf gouden tips op. De foute tips van SCELP:
- Benoem niet de pijnpunten
- Wees naïef en vraag niet door
- Verdiep je niet in de stille jaknikker
- Zeg overal ja tegen
- Stop met communiceren over wat je doet
De gouden tips van SCELP:
- Vermijd supply chain jargon
- Wees eerlijk en open
- Haal de angel eruit en hoor eenieder
- Ga met je mensen wat vaker naar de klant
- Ken je stakeholders en benut hun krachten
De tips zullen de komende tijd worden geplaatst op een memorycard zodat de SCELP-leden ze altijd bij de hand hebben.
Vertrouwen binnen defensie
De bijeenkomst eindigde met een boeiende presentatie van brigade-generaal Beukering, die vertelde over samenwerking en vertrouwen in het leger. Eén van zijn vele boodschappen was dat vertrouwen krijgen begint met vertrouwen schenken. De tijd dat een generaal zijn ondergeschikten uitgebreid uitlegt hoe ze iets moeten doen is voorbij. Beter is vertellen wat het doel is en de wijze waarop dat gebeurt aan de mensen zelf over te laten. “Schenk je mensen vertrouwen, dan komt het voor elkaar”, aldus Beukering.
De laatste jaren is binnen defensie gewerkt aan sociaal leiderschap. Sturen op moreel verantwoord gedrag, vertrouwen creëren, oprechte belangstelling tonen, zelfreflectie organiseren. “Alleen goede dingen vertel je over elkaar, foute dingen vertel je aan elkaar. Roddelen kan echt niet. Fouten maken mag, maar een mentaliteitsfout is onvergefelijk”, aldus Beukering, die de toehoorders verder adviseerde om hard met de letter ‘d’ af te wisselen met hart met een letter ‘t’. “Elke avond als ik naar huis ga, bedank ik mijn mensen. Het is een kleine moeite en het kost niets, maar het werkt. We doen het alleen te weinig.”